non asphaltic pyrobitumen)، آسفالتیت(asphaltite) و ...دسته بندی می شوند.


برهمین اساس، آسفالتیت ها به سه گروه گیلسونیت، گراهامیت و گلانس پیچ تقسیم می شوند که گیلسونیت ازجمله مرغوب ترین و مشهورترین گروه های قیرطبیعی می باشد که به واسطه ی منحصر به فرد بودن آن، اغلب برای سخت کردن محصولات نفتی نرم تر استفاده می شود.

 

گیلسونیت به شکل توده ای ماده ای سیاه و درخشان است که در ظاهر شبیه به ابسدین معدنی و به صورت ترد و نرم است و به آسانی می تواند در پودر قهوه ای تیره رنگی فشرده شود، گیلسونیت در زیر سطح زمین به صورت رگه ها و لایه هایی یافت می شود.

 

گیلسونیت درحلال های آلفاتیک و آروماتیک (حلقوی) و همچنین قیرنفت خام قابل حل است.

 

کاربردهای گیلسونیت:

1-      آسفالت یا قیر جاده: طی سال های متوالی از گیلسونیت در این خصوص استفاده می شود چراکه می تواند شکاف های سوراخ راپرکند یا در برابر نفوذ آب و لایه های رسی یا ترکیدن لوله ها مقاوم باشد.

 

2-      بخش نفتی: گیلسونیت در حفر گودال های آب و دیوارهای سیمانی موثر است.

 

3-      بخش ریخته گری: گیلسونیت با زغال و دیگر  عوامل به عنوان یک افزودنی در شن های ریخته گری ترکیب می شود تا ویژگی های بخش قالب گیری را بهبود بخشیده و به کار ریخته گری اطمینان دهد.

 

4-      محصولات شیمیایی: گیلسونیت با خیلی از مواد شیمیایی و دیگر مواد که برای ویژگی های شیمیایی و فیزیکی آن فایده دارد، ترکیب می شود.

 

5-      جوهر رنگ: گیلسونیت ایرانی بسیار در عامل مرطوب مشکی کربن و جوهرهای حکاکی به کار می آید و مقادیر خالصی از گیلسونیت در تشکیل مواد افزودنی در رنگ های آسفالتیک و روغن جلا استفاده می شوند.

 

یکی دیگر از ویژگی  های منحصر به فرد گیلسونیت، نیتروژن بسیار بالای موجود در آن است که عمدتا" به عنوان پیرول، پیریدین و گروه های عملکردی آمیدو وجود دارد.

 

وزن میانگین مولکولی گیلسونیت حدود 300 مقدار نسبت به دیگر محصولات قیری بالاست و این موضوع ممکن است مربوط به رفتار شبه پلیمری گیلسونیت باشد. این ماده معدنی منحصر به فرد در بیشتر از 160 محصول استفاده می شود که عمدتا" در جوهر رنگ آمیزی امروزی و پوشش های صنعتی یافت می شود.

 

همچنین یکی دیگر از کاربردهای گیلسونیت در صنایع سوخت و تولید کک است، هرچه میزان خاکستر برای این مصارف کمتر باشد، انرژی حرارتی تولیدی بیشتر خواهد بود.مقدار قابل قبول خاکستر در این صنایع 12درصد می باشدو میزان خاکستر در بیشتر گیلسونیت های ایران بالای 12 درصد است.

 

گیلسونیت های فرآوری شده قابلیت مصرف در صنایع سوخت و تولید کک، حفاری و سیمان چاه های نفت و ماسه ریخته گری را دارا است.

 

گفتنی است:معادن قیرطبیعی در کشورهای ونزوئلا، روسیه، ترینیداد، استرالیا، عراق و ایران وجود دارد.