(هيدروكربورهاي سبك) آن از محيط خارج شده و تنها هيدروكربورهاي سنگين باقي مي‌ماند. اين مواد تا قبل از سخت شدن كامل مي‌توانند تحت تأثير فشار لايه‌ها از داخل درز و شكافها به افقهاي بالاتر و در پاره‌اي موارد به سطح زمين راه يابند.
   چنين به نظر مي‌رسد كه اين مواد قيري يا مواد نفتي سنگين در اثر واكنش با آبهاي زيرزميني و باكتري‌ها در اعماق نسبتاً كم گرسان شده باشند. در اينگونه محيط‌ها آب زيرزميني اكسيژن دارد در فرآيند آب‌شويي بخشي از نفت را در خود حل كرده و اكسيد مي‌كند. باكتري‌هاي موجود در آب نيز ملكولهاي سبكتر را تجزيه مي‌كنند. به اين پديده؛ فروسايي باكتريايي مي‌گويند. اين فرآيند موجب خارج شدن هيدروژن شده و در نتيجه هيدروكربورها و ملكولهاي سنگين نفتي باقي مي‌ماند. از انواع بيتومين مي‌توان گيلسونيت، گراهاميت و گلاس پيچ را نام برد. گيلسونيت، بيتومين سخت، ترد و داراي وزن مخصوص و سولفور كم و درصد هيدروكربور زياد بوده و جلاي تيره تا الماسي دارد.
   گراهاميت داراي وزن مخصوص زياد با رنگ خاكة سياه است. گلاس پيچ حد واسط بين دو نوع پيش گفته مي‌باشد.

 3-1- كاربرد
   بيتومين در صنايع عايق كاري، واكس سازي، قند، فولاد و الكترونيك داراي كاربرد است. بيشترين مصرف آن در ايران در صنايع كك‌سازي است. بيتومين را با زغال سنگهايي كه خاصيت كك شوندگي در آنها ضعيف است مخلوط كرده و از آن كك تهيه مي‌كنند. كك بدست آمده غالباً در صنايع قند به كار برده مي‌شود. در صنايع الكترونيك به عنوان عايق در كيتهاي الكترونيكي كاربرد دارد. همچنين از انواع بدون سولفور آن يا پس از سولفورزدايي نوعي كك بنام كك سوزنيNeedle cake تهيه مي‌شود كه مصرف فراواني در كوره هاي ذوب قوس الكتريك دارد. متأسفانه هنوز در ايران چنين الكترودهايي كه داراي ارزش افزوده بالا و مصرف داخلي زيادي است توليد نمي‌شود